: : S C H O T L A N D 2 0 2 5
Schotland - het land stond al jaren op mijn verlanglijstje. Wat me vooral aanspreekt is de nog vrijwel onaangetaste natuur; een imponerend landschap van bergen en meren ('lochs') waar je je soms alleen op de wereld waant. Na lang zoeken vond ik een workshop die het allemaal leek te hebben: een deel op de Buiten Hebriden, en een deel in de Highlands, in het noordwesten van het vasteland . Tien intensieve dagen lang op stap met een groep enthousiaste mede-fotografen, begeleid door twee professionals. Ik werd niet teleurgesteld...
De selectie hieronder is slechts een klein deel van de duizenden foto's die ik maakte; het was dus moeilijk kiezen... Bergen (met besneeuwde toppen!), lochs, schitterende rotskusten, stranden(!), een turquoise oceaan, eilanden aan de horizon, regenbogen - wat een enorme variatie... ik heb veel geleerd en kom er zeker nog eens terug.
De selectie hieronder is slechts een klein deel van de duizenden foto's die ik maakte; het was dus moeilijk kiezen... Bergen (met besneeuwde toppen!), lochs, schitterende rotskusten, stranden(!), een turquoise oceaan, eilanden aan de horizon, regenbogen - wat een enorme variatie... ik heb veel geleerd en kom er zeker nog eens terug.
Deze pagina is nog 'in aanbouw': ik zal de komende tijd regelmatig meer foto's toevoegen.
Tip:
Klik op een foto om een slideshow te starten
(gebruik pijltoetsen om door de foto's te bladeren).
Klik op een foto om een slideshow te starten
(gebruik pijltoetsen om door de foto's te bladeren).

: : F I R S T L I G H T : :
Tràigh Rosamol, Harris (Schotland), maart 2025
De eerste morgen op South-Harris, dat samen met Lewis het noordelijkste eiland van de Buiten-Hebriden vormt. Dit strand kende ik al uit een fotoboek, maar om er dan zelf te staan, nog wat onwennig op de eerste morgen, is wel bijzonder...

: : O C E A A N : :
Traigh Rosamol, Harris (Schotland), maart 2025
Het unieke aan dit strand, waar het water van de Atlantische Oceaan rechtstreeks op je afkomt, is de combinatie met een hoge duinenrug (hier niet te zien want achter ons) en een achtergrond met bergen (de 'Harris Hills'). Bij beter waar kun je je overigens op een tropisch eiland wanen, mede door de turquoise kleur van het water - maar daarvoor was deze morgen te koud en te nat. Een andere dag misschien...?

: : V E R A N D E R L I J K : :
Traigh Rosamol, Harris (Schotland), maart 2025
Een goed voorbeeld van het zeer veranderlijke weer dat je hier kunt verwachten. Na een regenbui begint de lucht eventjes op te klaren en verschijnt - heel even maar - een prachtige regenboog boven het eiland Taransay (rechts). Links is nog net de duinenrij zichtbaar.

: : Z O O M : :
Harris (Schotland), maart 2025
Eén van de technieken die ik tijdens deze workshop leerde gebruiken was die van ICM (Intentional Camera Movement) waarbij je de camera tijdens een langere belichtingstijd expres beweegt om een speciaal effect te krijgen. Meestal doe je dit met een horizontale of verticale beweging, maar ik besloot het hier, op de avond van de eerste dag, anders aan te pakken door tijdens de opname uit te zoomen. Het leverde een verrassende sfeer op waarbij alles vervaagt maar sommige elementen nog wel herkenbaar zijn zoals het eiland in de verte en de kleuren in de avondlucht.

: : G N E I S : :
Harris (Schotland), maart 2025
De rotsen op Harris & Lewis (die samen eigenlijk één eiland vormen) zijn een mix van zeer oude en recente geologische formaties. De rotsbodem betsaat vooral uit 'gneis', dat tot wel 3 miljard jaar oud kan zijn en bestaat uit kwarts, veldspaat en mica. De kleuren die deze gesteenten hebben zijn fascinerend...

: : G O W I T H T H E F L O W : :
South Harris (Schotland), maart 2025
De sowieso al geweldig mooie landschappen op deze eilanden worden nog mooier door het fenomeen van de getijden. Deze zorgen voor dramatische veranderingen in kust-scenes zoals deze. Hier kijken we richting Luskentyre, staand in een getijden-geul waarin het water terugvloeit naar het estuarium.

: : D A L M O R E : :
Dalmore Beach, Lewis (Schotland), maart 2025
Zoals vele stranden hier, is ook Dalmore Beach betrekkelijk klein, maar toch spectaculair: bulderende golven, een getijdengeul, door erosie perfect afgeronde keien, en grillige rotsen.

: : G O L F N A G O L F : :
Dalmore Beach, Lewis (Schotland), maart 2025
Door hier mijn telelens te gebruiken kon ik naar mijn idee heel goed de immense energie van de golven tot haar recht laten komen.

: : C U R V E : :
Dalmore Beach, Lewis (Schotland), maart 2025

: : S C H O T S E N S C H E E F : :
Dalmore Beach, Lewis (Schotland), maart 2025
Je vraagt je af hoe de natuurkrachten hier hun werk deden en fascinerend grillige rotsformaties zorgden...

: : M Y S T E R I E : :
Callanish, Lewis (Schotland), maart 2025
Niet zo bekend als Stonehenge, maar deze groep 'standing stones' in de vorm van een kruis met een centrale cirkel van stenen is zelfs ouder - waarschijnlijk zo'n 5000 jaar geleden opgericht, en zeker twee millenia in gebruik voor rituele activiteiten. Wat precies de achterliggende gedachte is geweest blijft raadselachtig, maar dat het iets astronomisch was is wel waarschijnlijk. Een mooi verhaal is dat de maan elke 18,6 jaar heel laag over de achterliggende heuvels trekt en door de stenen lijkt te dansen, als een hemels wezen dat de aarde bezoekt. Als je dit destijds wist en kon voorspellen zou het je, omhoog kijkend naar zon, maan en sterren, een idee van zekerheid en autoriteit geven...

: : O N E I N D I G : :
South Harris (Schotland), maart 2025
Dag drie begint met een terugkeer naar deze plek (zie 'Gneis'). In de verte lijkt de oceaan lijkt bijna ongemerkt over te gaan in de wolkenlucht, terwijl op de voorgrond de met korstmos bezaaide rotsen - afgewisseld met mooi reflecterende poeltjes - de show stelen.

: : H E L M G R A S : :
Luskentyre (Schotland), Maart 2025
Deze middag verkennen we de duinen, noordwaarts lopend richting Tràigh Rosamol. Ik begin hoog op de duinenrug, maar kom uiteindelijk lager en dichterbij het strand uit voor een beter perspectief. Maar het blijkt niet eenvoudig om een goede balans te vinden tussen voorgrond, midden en achtergrond, noch om een goede compositie te zien in de helmgrassen. Ik ben redelijk tevreden met deze foto, maar denk wel dat er betere te maken zijn...

: : Z O N , Z E E E N S T R A N D : :
Scarista (South Harris, Schotland), maart 2025
Zon, zee en strand - daarbij denk je al gauw aan een tropisch eiland, maar een koude wind doet je beseffen dat dat niet het geval is... Maar mooie plaatjes levert het wel op. De belichtingstijd van een paar seconden helpt hier om een bijna dromerige sfeer te krijgen.

: : H U S H I N I S H ( 1 ) : :
Hushinish (North Harris, Schotland), maart 2025
Na een lange rit aangekomen in dit piepkleine gehucht aan het strand worden we getrakteerd op een prachtige en kleurrijke avond. Vanaf de rotsen die het strand omgeven kijken we 'terug' naar het zuidoosten, in de richting van South Harris.

: : H U S H I N I S H ( 2 ) : :
Hushinish (North Harris, Schotland), maart 2025
Het heeft iets kalmerends, het ritme van de inkomende en uitgaande golven aan het strand. Een foto kan dat gevoel maar moeilijk vastleggen... maar op deze late middag begin ik meer gevoel te krijgen voor het fotograferen van de branding met langere sluitertijden. Ik maak hier dan ook veel opnames om later de beste uit te kunnen zoeken.

: : A V O N D R O O D : :
Aird an Tolmachain (North Harris, Schotland), maart 2025
Terugrijdend aan het eind van deze prachtige dag zie ik het al: dit wordt een spectaculaire avondlucht. Gelukkig maken we nog een korte stop om het vast te leggen. Zeer de moeite waard!

: : K I J K O M L A A G : :
Nabij Nisabost (South Harris, Schotland), maart 2025
Dag vijf start weer 'on the rocks' - De uitzichten zijn weer fenomenaal (zie beneden), maar mijn oog valt eerst op een rotsachtige kloof met ongelooflijke kleuren en patronen... een soort intieme landschapsfoto.

: : E E N Z A A M : :
Nabij Nisabost (South Harris, Schotland), maart 2025
Op deze eilanden krijg je soms een gevoel van eenzaamheid - een uitgestrekt en vooral leeg landschap met slechts hier en daar een teken van bewoning (kun je de huizen vinden?). We kijken hier in de richting van het onbewoonde schiereiland Ceapabhal; daar voorbij is slechts oceaan.

: : S N E E U W ! : :
Nabij Nisabost (South Harris, Schotland), maart 2025
In de tegenovergestelde richting van de vorige foto zie ik waar ik op had gehoopt: sneeuw op de bergen! En ook al is het maar een minieme hoeveelheid, op de hoogste toppen van de Harris Hills in de verte, het is een prachtig gezicht. Nisabost beach kun je hier goed zien, net in het zonlicht gezet. En als je goed kijkt kun je onze groep fotografen zien die van het uitzicht genieten vanuit een ander perspectief.

: : H I G H L I G H T : :
Seilebost (South Harris, Schotland), maart 2025
Als ik één hoogtepunt moet noemen waarin alles van deze trip samenkwam dan waren het wel deze paar minuten langs de kust. Tijdens onze rit vanuit Nisabost stopten we hier op een hoger gedeelte van de weg, uitkijkend over Luskentyre Estuary. Donkere wolken dreven vanuit het westen over de Harris Hills naar ons toe. De turqoise kleur van het water zal ik niet licht vergeten... In combinatie met de staalgrijze dreigende wolkenlucht, het zonlicht op het strand, en de regenboog, maakt dit een onvergetelijke herinnering. Uiteraard werd dit kortstondige avontuur beëindigd door een fikse regenbui !

: : I N D E D U I N E N : :
Tràigh Rosamol, Harris (Schotland), maart 2025
Ons tweede bezoek aan dit iconische strand, nu aan het eind van de middag, en met meer zon dan op de eerste dag (Zie 'First Light').

: : L A S T L I G H T : :
Tràigh Rosamol, Harris (Schotland), maart 2025
Nog meer onvergetelijke momenten als de bijna ondergaande zon een warme gloed over het strand werpt. Een stuk achterlopend op de rest van de groep kan ik hier mijn gang gaan. Het is moeilijk kiezen uit de vele mooie foto's; bij deze voel ik vooral de energie van de inkomende branding en is er een mooie balans tussen de warme en koele kleuren.

: : S E R E N I T E I T : :
Tràigh Iar, Harris (Schotland), maart 2025

: : S L I O C H : :
Nabij Loch Maree (Schotland), maart 2025
De eerste morgen op het Schotse vasteland. Ik zag het vanaf de veerboot gisteren al: ook hier sneeuw op de bergtoppen - een spectaculair gezicht. Staand op de flanken van Loch Maree steekt één berg er letterlijk en figuurlijk met kop en schouders boven uit: Slioch. Net geen kilometer hoog, maar absoluut imposant, haast dreigend. Het contrast met de fragiel ogende grove den (de bekende 'Scots pines') is overduidelijk.

: : D O O R B R A A K : :
Nabij Loch Maree (Schotland), maart 2025
De opkomende zon probeert door een dicht wolkendek te prikken, en soms lukt dat heel even.

: : M A G I S C H E A V O N D : :
Upper Loch Torridon (Schotland), maart 2025
Aangekomen aan de oevers van Loch Torridon, zijn het licht en de lucht spectaculair terwijl aan de overkant van het meer de zon ondergaat. Combineer dat met sneeuwbuien die tussen de bergtoppen door glijden en je hebt (alweer) een magisch mooie avond.

: : S P I E G E L : :
Loch Clair (Schotland), maart 2025
Ook gistermiddag bezochten we dit kleine meer, in de volle zon. Vanmorgen - met wat meer bewolking - is het toch mooier. Rechts zien we de bergtoppen van Beinn Eighe en Liathach, en links nog net de top Sgurr Dubh. De lange belichtingstijd doet het hier erg goed omdat de langsdrijvende wolken voor mooie 'leading lines' zorgt naar het centrum van de scene.

: : H O O G : :
Bealach na Gaoithe (Schotland), maart 2025
De naam van deze hooggelegen pas vertaalt zich als Pass of the Winds. Dat viel gelukkig wel mee, en het uitzicht op Loch Torridon (nog net zichtbaar) en de achterliggende bergrug is adembenemend.

: : L I A T H A C H : :
Bealach na Gaoithe (Schotland), maart 2025
Kijkend naar links vanaf hetzelfde standpunt als de vorige foto, met de besneeuwde toppen van Liathach.